De grote verschillen tussen gehard glas en gelaagd glas.
Wat is de juiste keuze in veiligheidsglas?
Hoewel beide glassoorten binnen de algemene term veiligheidsglas vallen, zijn er zeker verschillen in de toepassing en verwerking. In dit blog probeer ik het verschil uit te leggen. Na het lezen van dit informatieve blog hoop ik dat het verschil tussen gehard glas en gelaagd glas duidelijker voor je is.
Eerst de regeltjes; NEN 3569 normering bouwbesluit
Als glas in of om een gebouw voor een persoon (dus zowel een volwassene als een kind) te bereiken is binnen een afstand van 850 millimeter (horizontaal gemeten), dan zou er veiligheidsglas toegepast moeten worden. De normering NEN3569 komt dan om de hoek kijken. Dan wordt het belangrijk om de afweging tussen gehard glas of gelaagd glas te maken. In het Youtube filmpje van OnderhoudNL / Bouwend Nederland wordt dit eenvoudig en doeltreffend uitgelegd: https://www.youtube.com/watch?v=YwCll1zQ7BI
Wat is gehard glas?
Standaard float glas (ook wel enkel glas genoemd), wordt in een hardingsoven verhit tot ongeveer 650 graden celsius. Hiermee wordt het glas thermisch op spanning gebracht. Dit hardingsproces zorgt ervoor dat geharde glas tot vijf keer sterker is, in vergelijking met hetzelfde glas in ongeharde toestand.
Het grote voordeel
Thermische harding veroorzaakt spanning in het glas en dit geeft extra sterkte. Het kan meer kracht weerstaan en schokken opvangen. Maar gaat een geharde glasplaat alsnog stuk, dan zal het in duizenden, niet scherpe glasbrokjes uiteen spatten. In tegenstelling tot glasbreuk bij standaard enkel glas, waarbij glasscherven en scherpe randen voor letsel zouden kunnen zorgen, is dat bij gehard glas niet het geval. Dat maakt dit glastype letselveiliger. Het wil overigens niet zeggen dan het uit elkaar spatten, rustig en beheerst gaat. Duizenden kleine stukjes glas zullen met een behoorlijke kracht alle kanten op spatten. Wellicht ken je dit van een kapot glazen bushokje. De grond ligt dan over een groot oppervlak, bezaaid met kleine glasstukjes.
Hoe herken je dit type glas?
Op het geharde glas wordt standaard een hardingsvignet aangebracht. Ze noemen het ook wel een veiligheidsstempel of CE-markering. De markering toont aan dat het glas is gehard en voldoet aan de Europese normering. De stempel is in de meeste gevallen rond, ter grootte van een euromunt. Helaas is het niet mogelijk om het hardingsvignet achteraf te verwijderen. In sommige gevallen is het aan te raden vooraf te melden het vignet achterwege te laten, zodat de glasplaat in zijn geheel transparant blijft. Denk hierbij bijvoorbeeld aan glas voor je tafel.
Gehard glas is niet te onderscheiden van ongehard glas, daarom is een veiligheidsstempel zeker van belang. Heb je bijvoorbeeld een hard glazen douchewand gemonteerd, maar je hebt het stempel achterwege gelaten en je verkoopt vervolgens de woning, dan kan een nieuwe bewoner nooit meer achterhalen of er veiligheidsglas is toegepast, zoals wel zou moeten.
Er is wel een manier om alsnog te bepalen of glas zonder stempel gehard is. Dat is de test met de polaroid-zonnebril. Schijnt de zon op een glasplaat en je kijkt door deze zonnebril, dan zal je een soort wolkjes in het glas zien. Hoe dit precies werkt, dat wordt uitgelegd door een interessant blog dat de TU-Delft heeft geschreven: https://www.delta.tudelft.nl/article/waaromdaarom-7
Het is zeker de moeite waard om het te lezen!
Wanneer kies je voor gehard glas?
Glas dat niet snel mag breken, kracht kan weerstaan of gewicht moet dragen, dan is gehard glas een geschikt glassoort. Ook bij glazen deuren waarbij er scharnieren worden aangebracht is dit toe te passen. Als er bovendien sprake is van een hitte bron vlakbij het glas, dan biedt gehard glas een uitkomst. In tegenstelling tot de ongeharde variant kan er dan geen thermische breuk in het glas ontstaan.
Andere voorbeelden waarbij gehard glas wordt gebruikt:
- Glazen tafelblad
- Douchewand / douchedeur
- Glazen schapje / glazen planchet plank
- Zijruit van een auto
- Spatscherm achter een fornuis
- Windscherm
- Keukenachterwand
- Whiteboard van glas
- Kachel vloerplaat
Beschermplaat van glas onder een kachel
Wanneer kies je voor gelaagd glas?
Als de situatie vraagt om een type veiligheidsglas, waarbij er geen glasscherven mogen vallen of er niet eenvoudig door het glas heen kan worden gebroken, dan is het verstandig om gelaagd glas te bestellen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan glas voor een serredak, een lichtstraat, dakbeglazing op een carport of een terrasoverkapping. Veiligheidshalve is dit glastype vaak een voorschrift. Het glas bevat namelijk een folielaag (of meerdere) wat ervoor zorgt dat het glas niet naar beneden kan vallen. Dit is voornamelijk de norm als het glas horizontaal komt te liggen. Bij eventuele schade wordt het glas bij elkaar gehouden door een folielaag.
Inbraakvertragend
Hoe dikker het glas en hoe meer folielagen, hoe moeilijker het wordt om door het glas heen te breken. Gelaagd glas is daarom ook inbraak vertragend glas. Als een gelaagde ruit wordt ingeslagen, dan moet er meer moeite gedaan worden om daadwerkelijk door het glas heen te breken. Je kent wellicht ook de gebruikte term kogelwerend of kogelvrij glas. Dat zijn meerdere glasbladen met meerdere folielagen, zodat het geheel extra sterk wordt. De volgende video toont aan hoe sterk kogelwerend glas is: https://www.youtube.com/watch?v=3ZzoB6xBWOI Deze video laat bovendien ook zien, hoe overtuigd deze persoon van zijn product is… Lijkt mij toch spannend om achter de speciaal gelaagde autoruit plaats te nemen.
Is gelaagd glas eenmaal gemonteerd, dan zie je met het blote oog niet meer dat er folie is aangebracht. Transparante folie is helemaal doorzichtig. Ook is het mogelijk om een matte folie toe te passen, dan laat het glas nog wel licht door, maar kan je er niet meer doorheen kijken. Gelaagd mat glas lijkt in de kleur op satijn mat glas, maar heeft een wittere tint.
De polyvinylbutyral (PVB) folie heeft een standaard dikte van 0,38 millimeter. Deze folie kan transparant zijn of gematteerd (wit). Er kunnen meerdere folielagen tussen het glas worden aangebracht. Hierdoor neemt de sterkte toe.
Gelaagd glas wordt met een cijfercombinatie aangeduid
De dikte van de glasbladen en het aantal folielagen bepaald de samenstelling en dikte van het glas.
Voorbeeld:
Bij twee glasbladen van drie millimeter dikte met daartussen één folielaag, ontstaat de combinatie 33.1
Twee glasbladen van vier millimeter dikte met daartussen twee folielagen, geeft de combinatie 44.2
Twee glasbladen van tien millimeter dikte met daartussen twee folielagen, geeft de combinatie 1010.2
Hoe bereken je de exacte dikte voor de hierboven beschreven voorbeelden:
33.1 gelaagd glas: 3 mm glas + 3 mm glas + 1 folielaag 0,38 millimeter = 6,38 mm dik
44.2 gelaagd glas: 4 mm glas + 4 mm glas + 2 folielagen 0,76 millimeter = 8,76 mm dik
1010.2 gelaagd glas: 10 mm glas + 10 mm glas + 2 folielagen 0,76 millimeter = 20,76 mm dik
Toepassingen van gelaagd glas:
Mogen er geen scherven uitsteken of mag het glas bij breuk niet naar beneden vallen? Of mag je ondanks dat het glas toch kapot gaat, er niet echt doorheen kunnen vallen? Dan is gelaagd glas de juiste keuze.
Denk aan de volgende toepassingen voor gelaagd glas:
- Serredak
- Glazen veranda overkapping
- Voorruit van een auto
- Glazen luifel
- Windscherm
- Glazen binnenwand
- Glas in een lichtstraat
- Beloopbaar glas
Een nadeel van gelaagd glas is de kans op delamineren. Mocht er vocht tussen de glasbladen komen, dan kan folie loslaten en het water tussen de glasbladen zal delamineren veroorzaken. Met name bij het verticaal plaatsen van het glas, waarbij de bovenrand van het glas niet wordt afgedekt (denk bijvoorbeeld aan een windscherm) hebben weersinvloeden vrij-spel op het gelaagd glas. Dit kan je voorkomen door een profiel of kader om het glas te plaatsen.
Gelaagd gehard glas, een combinatie voor extra veiligheid
De voordelen van gehard glas en gelaagd glas kan je combineren tot één glassoort, dit zorgt voor een extra sterk en veilig glastype. Door gehard glas toe te passen in plaats van standaard enkel glas, in combinatie met meerdere folielagen zorgt gehard gelaagd glas dat het kan worden gebruikt als balkonscherm of als beloopbaar glas. Voor een geheel doorval veilige situatie, kan dit een mogelijkheid zijn. Denk er wel aan dat als je gehard gelaagd glas wilt zetten, met als voorbeeld als balkonscherm in een flatgebouw, om een bouwkundige berekening te laten maken zodat het glas sterk genoeg is. Mocht het dan breken dan is het wel zo prettig dat je niet naar beneden valt.
In het kort de verschillen tussen gehard en gelaagd glas.
Gehard glas:
- Tot vijf keer sterker dan ongehard glas in dezelfde dikte
- Valt bij breuk in kleine niet scherp glasstukjes uit elkaar
- Kans op snijden aan glasscherven is nihil
- Gehard glas kan worden voorzien van een veiligheidsstempel
Gelaagd glas:
- De folie tussen de glasbladen houdt glasscherven bij elkaar
- Gelaagd glas breekt sneller ten opzicht van gehard glas
- Gelaagd glas kan delamineren
- Bij horizontaal plaatsen van glas is gelaagd glas vereist
De bovenstaande informatie zal het eenvoudiger maken om de juiste keuze te maken in het soort veiligheidsglas. Mocht je er toch niet uitkomen, dan kan je altijd contact opnemen met één van de glasspecialisten van Glaswebwinkel.nl via 055-8431627 of stuur een bericht via ons contactformulier.